افرادی که طرح واره خویشتن داری
افرادی که طرح واره خویشتن داری/خود-انضباطی ناکافی (Insufficient self-control/self-dicipline) دارند، معمولا فاقد دو ویژگی هستند:(۱)خویشتن داری، یعنی توانایی کنترل هیجان ها و تکانه های خود. (۲)خود-انضباطی، یعنی توانایی تحمل خستگی و ناکامی در حین انجام کارها.
⭕این افراد نمی توانند هیجان ها و تکانه های خود را به شیوه ای مناسب تحمل کنند. آنها هم در زندگی و هم در به تاخیر انداختن رضایت انی برای دستیابی به اهداف بلندمدت آتی، مشکلات عدیده ای دارند. به نظر می رسد آنها به قدر کافی از پیامدهای منفی رفتارشان تجربه نیاموخته اند. آنها نه می دانند و نه می خواهند خویشتن داری یا خود انضباطی را در زندگی خود اعمال کنند.
⭕در انتهای پیوستار این طرح واره، بیمارانی قرار دارند که به نظر می رسد مثل بچه های کم سن و سالی هستند که اصلا انضباطی در مورد آنها اعمال نشده است. در شکلهای خفیف تر این طرح واره، بیماران تاکید اغراق آمیزی بر اجتناب از ناراحتی دارند. آنها ترجیح می دهند که از درد، تعارض، روبه رو شدن با مشکلات، مسئولیت پذیری و کار کردن زیاد اجتناب کنند، حتی اگر به قیمت از دست دادن رضایت فردی و انسجام شخصیتی شان تمام شود.
🔱رفتارهای معمول این طرح واره🔱
📛رفتارهای معمول این افراد عبارتند از: تکانشگری، حواسپرتی، آشفتگی، بی میلی در پشتکار برای انجام تکالیف ملال آور و روزمره، بیان شدید هیجان مثل قشقرق راه انداختن یا بروز رفتار نمایشگرانه، عادت در تاخیر و بی ثباتی.
⭕تمام این رفتارها معمولا حاکی از دستیابی به رضایت های آنی و فدا کردن اهداف آتی هستند.
⭕این طرح واره اصولا در افراد معتاد یا سوء مصرف کننده ی مواد وجود ندارد. سوء مصرف مواد، شاخص این طرح واره نیست، اگرچه اغلب با آن همراه است. رفتارهای اعتیادی مانند سوء مصرف دارو یا الکل، پرخوری، قماربازی، رابطه ی جنسی وسواس گونه، ماهیتا نشانگر وجود این طرح واره نیستند. رفتارهای اعتیادی می توانند به عنوان راهی برای اجتناب از درد هر طرح واره ای در نظر گرفته شوند.
⭕این طرح واره در افرادی شکل می گیرد که در کنترل کردن و منضبط کردن خودشان در بسیاری از موقعیت ها مشکل دارند. آنها در محدودیت گزینی نسبت به هیجان ها و تکانه هایشان در بسیاری از قلمروهای زندگی با شکست مواجه می شوند و مشکلات خویشتن داری زیادی را در حوزه های مختلف زندگی نشان می دهند که فقط منحصر به رفتارهای اعتیادی نیست.
انکار
انکار واقعیت اولین عکس العملی است که زمانی اتفاق میفته که فرد متوجه می شود بیماری لاعلاجی دارد یا یکی از نزدیکانش درگذشته. این مرحله برای توجیه احساسات غالب عادیه. انکار یه مکانسیم دفاعی است که به افراد کمک میکنه با شوک ناگهانی کنار بیان. فرد دوست داره تا این کلمات رو نادیده گرفته و حقیقت رو مخفی کنه. انکار عکس العملی موقتی است و در طول زمان این وضعیت میگذره.
خشم
بعد از گذشتن از مرحله انکار، احساس ناامیدی و خشم جایگزینش میشه. فرد دوست داره تا دیگران رو به خاطر مرگ کسی که دوسش داشته یا بیماریش سرزنش کنه. فردی که بیماری بدون علاجی گرفته حتی ممکنه به خاطر رنج و عذابش خدا و قدرت های ماوراالطبیعه رو سرزنش کنه. مرحله خشم باید کنترل بشه چون ممکنه باعث صدمات غیرقابل بازگشتی به روابط عاطفی فرد بزنه. بهتره بدونین خشم به ابراز احساسات فرد کمکی نمیکنه.
چانه زنی
چانه زنی به دنبال خشم میاد. احساس عدم قدرت و آسیب پذیری در فرد باعث میشه تا تلاش کنه دوباره کنترل رو به دست بگیره. ما سعی میکنم تا با قدرت بالاتر معامله کنیم تا این شرایط رو به تاخیر بندازیم. در این مرحله فرد دوست داره چنین چیزهایی رو بگه:
“خدایا اگه بذاری زنده بمونه دیگه باهاش بداخلاقی نمیکنم”
“بهم بگین که این فقط یه کابوسه”
چانیه زنی یه مکانیسم دفاعی ضعیفی است که ما استفاده میکنیم تا از واقعیات دردناک فرار کنیم.
افسردگی
بعد از چانه زنی، سعی میکنیم در حال زندگی کنیم. فرد احساس غم رو در سطوح عمیق تجربه میکنه چون هیچ راه فراری نداره. اگرچه این احساس افسردگی طوری به نظر میرسه که انگار هیچوقت تمومی نداره، اما مهمه که بدونیم این نشونه ی بیماری های روانی نیست، بلکه واکنشی مناسب به یک شکست بزرگه. افسردگی مسئله ای که باهاش کنار میاین و میگذره.
پذیرش
پذیرش مرحله ای نیست که برای همه پیش بیاد. شاید فردی که کسی رو از دست داده نتونه از مرحله خشم و انکار فراتر بره. مرحله پذیرش مرحله ایست که فرد با یک واقعیت دائمی کنار میاد و اونو قبول میکنه. اساسا عمل شجاعانه ای نسبت به انکار و کنار آمدن با مشکل است. پذیرش آرامش و شروعی دوباره است.
خیلی مهمه تا رو به جلو حرکت کرده و برای آینده برنامه ریزی کنین. بعد از یه دوره زمانی شما میتونین شخصی رو که دوست داشتین بدون درد به یاد بیارین یا بیماری خودتون رو قبول کنین. درسته که هنوز احساس ناراحتی می کنین اما دیگه یه غم دردناک نیست. باید به جلو و آینده نگاه کنین تا زمان خوبی از راه برسه و حتی شادی رو در تجربه های زندگی دوباره تجربه کنین.